Komisja Europejska zaproponowała zmianę unijnego Prawa Klimatycznego, ustanawiając cel na 2040 rok w postaci 90% redukcji netto emisji gazów cieplarnianych względem poziomu z 1990 r. Nowy kamień milowy ma zwiększyć pewność inwestorów, wzmocnić pozycję konkurencyjną europejskiego przemysłu, oraz przyspieszyć transformację energetyczną, zapewniając spójność działań w drodze do neutralności klimatycznej w 2050 r.
Propozycja KE uzupełnia obowiązujący prawnie cel 55% redukcji emisji do 2030 r., który - według szacunków - UE jest na dobrej drodze osiągnąć. Wskazanie poziomu redukcji na 2040 r. ma nie tylko zwiększyć przewidywalność ścieżki dekarbonizacji, ale również stworzyć warunki dla inwestycji w technologie nisko- i zeroemisyjne oraz zapewnić bezpieczeństwo energetyczne.
Cel 90% został przygotowany z uwzględnieniem aktualnych uwarunkowań gospodarczych, geopolitycznych i bezpieczeństwa energetycznego. Jest on zgodny z inicjatywami UE: EU Competitiveness Compass, Clean Industrial Deal i Affordable Energy Action Plan. Te ramy strategiczne mają zapewnić właściwe „warunki brzegowe” dla transformacji - od rozwoju przemysłu niskoemisyjnego, przez dostęp do taniej energii, po przyspieszenie wdrażania innowacji w całej gospodarce.
Podstawą merytoryczną propozycji jest pogłębiona ocena skutków oraz rekomendacje Międzyrządowego Zespołu ds. Zmian Klimatu (IPCC) i Europejskiej Naukowej Rady Doradczej ds. Zmian Klimatu. Komisja argumentuje, że przyspieszenie działań w dekadzie 2030-2040 pozwoli obniżyć koszty transformacji w długim okresie, a także utrzymać przewagę technologiczną UE w sektorach strategicznych.
Propozycja jest też odpowiedzią na oczekiwania społeczne - według badania 85% Europejczyków uważa zmianę klimatu za poważny problem, a 81% popiera cel neutralności klimatycznej do 2050 r. To poparcie społeczne ma wspierać proces legislacyjny oraz wdrażanie kolejnych działań w państwach członkowskich.
Równolegle Komisja opublikowała komunikat dotyczący realizacji pierwszych działań w ramach Clean Industrial Deal, podsumowujący dotychczasowe osiągnięcia i wskazujący priorytety na kolejne lata. Ich wdrożenie jest kluczowe dla osiągnięcia celu 2040, ponieważ obejmuje m.in. wspieranie rozwoju zielonych technologii, dekarbonizację przemysłu ciężkiego, modernizację sieci energetycznych oraz rozwój OZE.
Wniosek Komisji został przekazany do Parlamentu Europejskiego i Rady, które będą negocjować ostateczny kształt przepisów w ramach zwykłej procedury ustawodawczej. Uzgodniony cel 2040 stanie się punktem odniesienia dla kształtowania unijnej polityki klimatyczno-energetycznej po 2030 r., w tym mechanizmów finansowania, regulacji sektorowych i instrumentów wsparcia innowacji.
Wprowadzenie celu pośredniego między rokiem 2030 a 2050 ma potrójne znaczenie:
- Stabilizacja oczekiwań inwestorów i rynku.
- Wzmocnienie pozycji konkurencyjnej przemysłu poprzez pewność regulacyjną.
- Umożliwienie szybszego, społecznie zrównoważonego przejścia do gospodarki neutralnej klimatycznie.
Cel 90% redukcji emisji netto do 2040 r. w ramach znowelizowanego Prawa Klimatycznego ma zapewnić ciągłość działań klimatycznych UE, spójność polityk gospodarczych i energetycznych oraz warunki do utrzymania przewagi technologicznej Europy w globalnej transformacji. Stanowi on najważniejszy element strategii, która łączy wymogi naukowe, potrzeby gospodarcze i szerokie poparcie społeczne.
Bibliografia:
- European Commission, 2025. EU Climate Law: a new way to reach 2040 targets. [online] Dostępne na: https://commission.europa.eu/news-and-media/news/eu-climate-law-new-way-reach-2040-targets-2025-07-02_en [Dostęp: 02.07.2025].
- European Commission, 2025. Commission proposes 90% net GHG emissions reduction target by 2040. [online] Dostępne na: https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/ip_25_1687 [Dostęp: 02.07.2025].