BIP
26 lutego 2025 roku Komisja Europejska ogłosiła nową inicjatywę „Clean Industrial Deal”, której celem jest przyspieszenie dekarbonizacji europejskiego przemysłu oraz wzmocnienie konkurencyjności unijnych firm w obliczu globalnej transformacji energetycznej. Program zakłada uruchomienie środków o wartości ponad 100 miliardów euro do 2027 roku, które zostaną przeznaczone na rozwój kluczowych technologii niskoemisyjnych oraz modernizację infrastruktury przemysłowej w państwach członkowskich.
Priorytety transformacji przemysłowej
Inicjatywa koncentruje się na wsparciu czystych technologii, które są niezbędne do realizacji celów Europejskiego Zielonego Ładu oraz osiągnięcia neutralności klimatycznej do 2050 roku. Wśród priorytetowych obszarów znalazły się: produkcja energii odnawialnej, ekologiczny wodór, baterie nowej generacji, technologie wychwytywania i składowania dwutlenku węgla (CCS), dekarbonizacja przemysłu ciężkiego (m.in. hutnictwa i chemii) oraz rozwój gospodarki o obiegu zamkniętym.
Szczególna uwaga zostanie poświęcona wspieraniu europejskich producentów w zwiększaniu zdolności wytwórczych komponentów wykorzystywanych w energetyce odnawialnej - takich jak turbiny wiatrowe, panele fotowoltaiczne czy pompy ciepła. Celem jest nie tylko obniżenie emisji, lecz także zwiększenie odporności technologicznej Europy oraz wzmocnienie jej suwerenności przemysłowej.
Nowy Bank Dekarbonizacji Przemysłu i struktura finansowania
Realizacja inicjatywy ma być wspierana przez nowo powołany Bank Dekarbonizacji Przemysłu, finansowany głównie z Funduszu Innowacji oraz dochodów generowanych przez unijny system handlu emisjami (ETS). Uzupełniające środki mają pochodzić z programów InvestEU, Horyzont Europa, krajowych funduszy transformacji oraz Europejskiego Banku Inwestycyjnego. Przewiduje się również wykorzystanie mechanizmów gwarancyjnych i zachęt dla inwestorów prywatnych, które mają ułatwić finansowanie wielkoskalowych projektów przemysłowych.
Efekty dla przemysłu i społeczeństwa
„Clean Industrial Deal” ma wspierać przejście od intensywnej emisyjnie produkcji do nowoczesnych, zrównoważonych modeli przemysłowych. Komisja Europejska wskazuje, że obniżenie kosztów energii i większa efektywność technologiczna pozwolą unijnym firmom konkurować na globalnym rynku, a jednocześnie stworzą solidne podstawy dla przyszłych miejsc pracy. Inicjatywa ma również wspierać rozwój kompetencji w sektorach strategicznych oraz pobudzać innowacyjność.
Inicjatywa stanowi element szerszej strategii transformacji gospodarczej UE, odpowiadając na wyzwania klimatyczne, społeczne i geopolityczne. Komisja Europejska podkreśla, że sukces programu będzie możliwy tylko przy zaangażowaniu administracji publicznej, sektora prywatnego i obywateli. Celem jest stworzenie nowoczesnego i ekologicznie odpowiedzialnego przemysłu, który stanie się motorem trwałego wzrostu i filarem przyszłej pozycji Europy w globalnej gospodarce.
Bibliografia:
- Komisja Europejska (2025), The Clean Industrial Deal: A joint roadmap for competitiveness and decarbonisation, Dostęp: https://commission.europa.eu/document/download/9db1c5c8-9e82-467b-ab6a-905feeb4b6b0_en (Dostępne od: 26.02.2025)
