W dobie rosnącej konkurencji na arenie międzynarodowej Komisja Europejska opublikowała raport autorstwa Mario Draghiego pt. "The Future of European Competitiveness". Dokument ten wskazuje najważniejsze wyzwania stojące przed Unią Europejską oraz proponuje zestaw działań mających na celu przywrócenie UE pozycji lidera innowacyjności i wzrostu gospodarczego.
Trzy obszary wymagające natychmiastowych działańRaport identyfikuje trzy główne obszary, w których UE musi podjąć zdecydowane kroki: innowacje, dekarbonizację i bezpieczeństwo gospodarcze. W kontekście innowacji Europa pozostaje w tyle za Stanami Zjednoczonymi i Chinami. Luka ta dotyczy zarówno poziomu inwestycji w badania i rozwój, jak i tempa wdrażania nowych technologii. Komisja Europejska podkreśla potrzebę przyspieszenia transformacji cyfrowej oraz wsparcia sektora badawczo-rozwojowego, zwłaszcza małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP), które często mają ograniczony dostęp do zaawansowanych narzędzi i finansowania.
Dekarbonizacja i konkurencyjność
Dekarbonizacja stanowi drugi kluczowy obszar raportu. Komisja wyraźnie stawia na zieloną transformację jako jedną z dróg do wzmocnienia konkurencyjności. Proces ten, obejmujący redukcję emisji węgla oraz zwiększenie udziału odnawialnych źródeł energii, powinien jednocześnie sprzyjać wzrostowi gospodarczemu. Wyzwania, przed którymi stoją europejskie przedsiębiorstwa, dotyczą nie tylko kosztów transformacji, ale także możliwości utraty konkurencyjności na globalnym rynku, zwłaszcza wobec konkurentów z krajów nieponoszących takich samych kosztów regulacyjnych.
Bezpieczeństwo gospodarcze i redukcja zależności
Bezpieczeństwo gospodarcze to trzeci filar raportu. Unia Europejska musi zmniejszyć swoją zależność od zewnętrznych dostawców, szczególnie w strategicznych sektorach takich jak technologia, energia i surowce. Pandemia COVID-19 oraz globalne napięcia geopolityczne uwypukliły ryzyka związane z poleganiem na dostawach z zagranicy. W tym kontekście Komisja proponuje budowę bardziej autonomicznych łańcuchów dostaw oraz wzmocnienie wewnętrznego potencjału produkcyjnego.
Wprowadzenie nowego Ramowego Mechanizmu Koordynacji
Raport podkreśla również konieczność reformy instytucjonalnej UE. Obecne mechanizmy decyzyjne, oparte na konsensusie i rozproszonej strukturze, okazują się niewystarczająco efektywne w dynamicznie zmieniającym się otoczeniu globalnym. Proponuje się wprowadzenie nowego Ramowego Mechanizmu Koordynacji Konkurencyjności, który zastąpi istniejące, nakładające się instrumenty koordynacji. Mechanizm ten koncentrowałby się na priorytetach konkurencyjności UE, ustalanych na początku każdego cyklu politycznego przez Radę Europejską.
Uproszczenie przepisów i redukcja biurokracji
Kolejnym krokiem jest uproszczenie przepisów i zmniejszenie obciążeń regulacyjnych dla przedsiębiorstw. Obecne wymogi są znaczne i stale rosną, co hamuje innowacyjność i konkurencyjność europejskich firm, zwłaszcza MŚP. Wprowadzenie jednolitej metodologii oceny kosztów nowych regulacji oraz powołanie Wiceprzewodniczącego Komisji ds. Uproszczeń mogłoby znacząco poprawić sytuację.
Strategia konkurencyjności przedstawiona w raporcie Mario Draghiego jest ambitną odpowiedzią na globalne wyzwania. Unia Europejska, chcąc poprawić swoją pozycję na arenie międzynarodowej, musi zainwestować w innowacje, przekształcić swoją gospodarkę w bardziej zrównoważoną i ekologiczną oraz zbudować większą niezależność w obszarach strategicznych. Wymaga to skoordynowanych działań na wielu płaszczyznach oraz reform instytucjonalnych, aby przyspieszyć procesy decyzyjne i skutecznie wdrażać nowe inicjatywy. Otwartość na dialog z sektorem prywatnym oraz efektywne wdrażanie proponowanych reform będą miały kluczowe znaczenie dla sukcesu tej strategii.
Bibliografia:
- Komisja Europejska (2024) The future of European competitiveness – A competitiveness strategy for Europe. Dostępny w: https://commission.europa.eu/document/download/97e481fd-2dc3-412d-be4c-f152a8232961_en