PL EN
A+ A A-
BIP
Zaloguj
Szukaj
Kontakt

Pozyskanie wody z pyłu Księżycowego

Pomyślny wynik testów technologii ekstrakcji wody z regolitu Księżycowego w ramach projektu “LUWEX”.

Źródło: LUWEX
Źródło: LUWEX

W ramach projektu LUWEX („Validation of Lunar Water Extraction and Purification Technologies for In-Situ Propellant and Consumables Production”) międzynarodowy zespół badaczy opracował i pomyślnie zademonstrował technologie ekstrakcji wody z regolitu księżycowego w warunkach laboratoryjnych, pokazując sposób w jaki lód może być ekstrahowany z symulantu regolitu księżycowego. Wyekstrahowana i oczyszczona woda ma potencjał do wykorzystania jako woda do picia, w produkcji tlenu lub kriogeniczne paliwo rakietowe w kosmosie. Jest to kluczowy krok we wspieraniu zrównoważonej eksploracji Układu Słonecznego.

Projekt badawczy LUWEX, kierowany przez Niemieckie Centrum Aeronautyki i Kosmonautyki (DLR) w Bremie, opracował i przetestował proces ekstrakcji wody w eksperymentach na dużą skalę przeprowadzonych na Uniwersytecie Technicznym w Brunszwiku przez kilka miesięcy. Każdy test miał na celu wyprodukowanie co najmniej pół litra wody, cel, który był konsekwentnie osiągany, a nawet przekraczany.

SYMMULACJA WARUNKÓW KSIĘŻYCOWYCH W LABROATIRUM

Proces ekstrakcji i oczyszczania wody został zweryfikowany eksperymentalnie w laboratorium CoPhyLab (Comet Physics Laboratory) Uniwersytetu Technicznego w Brunszwiku, unikalnym obiekcie zaprojektowanym w celu odtworzenia warunków panujących na powierzchni Księżyca. Podczas prób udało się wydobyć i oczyścić prawie 65% wody z symulantu. W trakcie wszystkich eksperymentów wyprodukowano ponad trzy litry wody przeznaczonej do spożycia.

W skład wyposażenia laboratorium wchodziła komora próżniowo-termiczna zdolna do prowadzenia procesu w temperaturach do -170°C w warunkach próżni. Obiekt ten, pierwotnie opracowany do badań nad kometami, umożliwił badaczom testowanie technik ekstrakcji w warunkach zbliżonych do tych panujących na Księżycu na modelu w skali rzeczywistej. Kompleksowy monitoring uzyskano przy użyciu 14 zintegrowanych systemów pomiarowych, co zapewniło precyzyjną walidację technologii w warunkach laboratoryjnych.

WYTWARZANIE LODOWEGO REGOLITU KSIĘŻYCOWEGO W LABORATORIUM

Aby symulować księżycowy regolit zawierający lód, naukowcy stworzyli w laboratorium mieszankę, łącząc syntetyczny regolit księżycowy z drobinami lodu.

Lód użyty w eksperymencie powstał w wyniku błyskawicznego zamrożenia drobnych kropelek wody w ciekłym azocie, tworząc kuliste cząsteczki o średnim promieniu 2,4 mikrometra — około jednej dwudziestej grubości ludzkiego włosa.

EKSTRAKCJA I OCZYSZCZANIE WODY

Symulant lodu księżycowego umieszczono w systemie ekstrakcji wody opracowanym przez DLR, znajdującym się w komorze próżniowo-termicznej, co pozwoliło na jego przetestowanie w warunkach podobnych do księżycowych. 15 kilogramów symulantu umieszczono we wstępnie schłodzonym pojemniku wewnątrz komory próżniowej, z której odpompowano powietrze. Następnie symulant został ogrzany i rozpoczęty został proces jego mieszania celem zapewnienia równomiernego rozprowadzenia ciepła. W tych warunkach temperatury i ciśnienia, lód sublimował bezpośrednio do pary wodnej, która została skroplona na miedzianych rurkach schłodzonych do -150°C. Tak skroplony surowiec (woda) został zebrany celem jego oczyszczenia.

Urządzenie do produkcji ziarnistego lodu. W tle widoczny jest element piezoelektryczny, na pierwszym planie mgła wodna. Źródło: LUWEX
Urządzenie do produkcji ziarnistego lodu. W tle widoczny jest element piezoelektryczny, na pierwszym planie mgła wodna. Źródło: LUWEX

Thales Alenia Space (Włochy) wraz z Politechniką Wrocławską (Polska) były odpowiedzialne za oczyszczenie wyekstrahowanej wody, zapewniając, że jej jakość spełniała rygorystyczne wymagania dotyczące użytkowania przez ludzi i produkcji paliwa rakietowego. Naukowcy zoptymalizowali parametry, takie jak temperatura i prędkość mieszania, aby zmaksymalizować wydajność wody przy jednoczesnym zminimalizowaniu zużycia energii.

Z lewej: zanieczyszczona woda, bezpośrednio po procesie ekstrakcji.;  Z prawej: woda oczyszczona. Źródło: LUWEX
Z lewej: zanieczyszczona woda, bezpośrednio po procesie ekstrakcji.; 
Z prawej: woda oczyszczona.
Źródło: LUWEX
WSPÓŁPRACA MIĘDZYNARODOWA

Projekt LUWEX zgromadził interdyscyplinarny zespół z: Niemiec, Austrii, Polski i Włoch. Kluczowymi uczestnikami byli Uniwersytet Techniczny w Brunszwiku (Niemcy), Niemieckie Centrum Aeronautyki i Kosmonautyki (Niemcy), LIQUIFER Systems Group (Austria), Thales Alenia Space (Włochy), Politechnika Wrocławska (Polska), SCANWAY SPACE (Polska). Każdy z partnerów wniósł wkład w zakresie krytycznych podsystemów lub infrastruktury, odzwierciedlając charakter współpracy projektu.

Część zespołu projektowego LUWEX. Źródło: LUWEX
Część zespołu projektowego LUWEX. Źródło: LUWEX
PODSUMOWANIE

Projekt LUWEX, skrót od Validation of Lunar Water Extraction and Purification Technologies for In-Situ Propellant and Consumables Production, finansowany w ramach programu ramowego Unii Europejskiej - Horyzont Europa, stanowi ważny kamień milowy w badaniach nad wykorzystaniem zasobów księżycowych. Dzięki pomyślnemu opracowaniu i zademonstrowaniu technologii wydobywania i oczyszczania wody z symulantu regolitu księżycowego, projekt położył podwaliny pod zrównoważoną eksplorację kosmosu i utorował drogę przyszłym inicjatywom wykorzystania zasobów in-situ.

Grant agreement 101081937
Funded under Horizon 2022
Space Science and Exploration Technologies


UCZESTNICY I DANE KONTAKTOWE

Deutsches Zentrum für Luft- und Raumfahrt, Niemcy

  • Dr. Paul Zabel, paul.zabel@dlr.de, +49421244201273
  • Luca Kiewiet, luca.kiewiet@dlr.de 

Technische Universität Braunschweig, Niemcy

  • Christopher Kreuzig, c.kreuzig@tu-braunschweig.de, +495313915198
  • Johanna Noria Brecher, j.brecher@tu-braunschweig.de, +495313915198
  • Gerwin Meier, gerwin.meier@tu-braunschweig.de, +495313915198
  • Christian Schuckart, c.schuckart@tu-braunschweig.de, +495311398516
  • Prof. Jürgen Blum, j.blum@tu-braunschweig.de, +495313915217

LIQUIFER Systems Group, Austria

  • Dr. Barbara Imhof, barbara.imhof@liquifer.com, +43121885-05

Thales Alenia Space, Włochy

  • Cinzia Marcanio, cinzia.marcanio@thalesaleniaspace.com

Wroclaw University for Science and Technology, Polska

  • Karol Leluk, prof., karol.leluk@pwr.edu.pl, +48 668 378 732

Scanway S.A., Polska

  • Szymon Krawczuk, s.krawczuk@scanway.pl, +48 71 733 62 64
  • Mikolaj Podgorski, m.podgorski@scanway.pl