1,4 miliarda euro na rozwój deep tech. Czy to nowe możliwości dla polskich innowatorów?

Unia Europejska, w najnowszym programie prac Europejskiej Rady ds. Innowacji (EIC) na rok 2025, planuje przeznaczyć 1,4 miliarda euro na wsparcie prac nad technologiami deep tech oraz rozwój obiecujących startupów. Kwota ta stanowi przyrost o niemal 200 mln euro w porównaniu z rokiem 2024, a część środków ma zostać zainwestowana za pośrednictwem nowej platformy EIC Strategic Technologies for Europe Platform (STEP). Dzięki temu przedsięwzięciu Komisja Europejska pragnie wzmocnić pozycję Unii na globalnym rynku innowacji, zwłaszcza w obszarach powiązanych z zaawansowanymi rozwiązaniami cyfrowymi, ekologicznymi oraz biotechnologicznymi. Nasuwa się pytanie, w jaki sposób polscy innowatorzy mogą skorzystać z tych narzędzi.

Pierwszą spośród nowości wprowadzonych przez EIC Work Programme 2025 jest EIC STEP Scale-up scheme, wyposażony w budżet w wysokości 300 mln euro na rok 2025, z planowanym wzrostem do 900 mln euro w latach 2025-2027. Jego celem jest uzupełnienie luki kapitałowej w finansowaniu zaawansowanych projektów technologicznych. Zakłada się inwestycje w przedziale 10-30 mln euro w jedną firmę za pośrednictwem Funduszu EIC, przy jednoczesnym przyciągnięciu prywatnego kapitału, tak aby łączna wartość inwestycji mieściła się w granicach 50-150 mln euro. Ma to sprzyjać skalowaniu europejskich inicjatyw deep tech, ograniczaniu strategicznych zależności od rynków pozaeuropejskich oraz przyspieszeniu komercjalizacji przełomowych rozwiązań.

Dla polskich podmiotów - zwłaszcza funkcjonujących w obszarze cyberbezpieczeństwa, technologii niskoemisyjnych czy rozwiązań biotechnologicznych - nowy schemat STEP może okazać się szansą na pozyskanie znacznych funduszy w stosunkowo krótkim czasie. Dotychczasowe doświadczenia wskazują, że wczesne etapy rozwoju startupów bywają wspierane z dotacji lub inwestycji typu venture capital, jednak często brakuje instrumentów finansujących kolejne fazy, umożliwiające globalną ekspansję. STEP Scale-up scheme ma wypełnić tę lukę, oferując warunki inwestycji zbliżone do standardów najbardziej doświadczonych funduszy private equity.

Warto odnotować pozostałe instrumenty wsparcia, obejmujące łącznie 994 mln euro. EIC Pathfinder (262 mln euro) wspiera zespoły prowadzące ryzykowne, aczkolwiek potencjalnie przełomowe, interdyscyplinarne badania wizjonerskie. EIC Transition (98 mln euro) pomaga w transformacji wyników badań w kierunku pierwszych wdrożeń komercyjnych. EIC Accelerator (634 mln euro) dedykowany jest dynamicznym, młodym przedsiębiorstwom, które mogą tworzyć nowe rynki bądź przekształcać już istniejące. Ten ostatni przewiduje zarówno granty sięgające 2,5 mln euro, jak i inwestycje kapitałowe w kwocie od 500 tys. do 10 mln euro.

W ramach Programu Prac 2025 przewidziano także nowe EIC Challenges, na które przeznaczono 370 mln euro. Pozwalają one skupić się na wyselekcjonowanych priorytetach technologicznych: od generatywnej sztucznej inteligencji, przez ekoinnowacje związane z gospodarką odpadami i zrównoważonym rolnictwem, aż po przyszłościowe rozwiązania w obszarze transportu i technologii kosmicznych. W polskim kontekście może to oznaczać szansę dla zespołów specjalizujących się w robotyce rolniczej, nowoczesnych modelach gospodarki o obiegu zamkniętym czy zaawansowanych systemach energetycznych.

Nie bez znaczenia jest fakt, że Komisja Europejska planuje ułatwić dostęp do usług wspierających rozwój biznesu w państwach o niższych wskaźnikach innowacyjności. Dla wielu polskich firm jest to pozytywny sygnał, ponieważ wciąż napotykają one trudności w konkurowaniu o globalny kapitał z przedsiębiorstwami z Europy Zachodniej. Ponadto, mechanizm Seal of Excellence (w tym nowy STEP Seal) może ułatwiać zdobywanie środków z innych źródeł, na przykład funduszy spójności, co zwiększa szanse na sfinansowanie projektów ocenionych wysoko, choć niewybranych do bezpośredniego finansowania.

Ogłoszone zwiększenie budżetu EIC do 1,4 miliarda euro oraz uruchomienie EIC STEP Scale-up scheme wyznaczają kolejny etap w unijnym wsparciu dla przełomowych rozwiązań technologicznych. Dla polskich przedsiębiorstw i zespołów badawczych rodzi to możliwość pozyskania znacznego kapitału. Jednak o sukcesie zadecydują przede wszystkim innowacyjny charakter projektów, jakość przygotowanej dokumentacji oraz zdolność do współpracy z inwestorami i partnerami biznesowymi na szczeblu międzynarodowym.

Bibliografia:

1. Komisja Europejska (2024) Funding and support in 2025, Dostępny w: https://eic.ec.europa.eu/eic-2025-work-programme_en (Dostęp: 29.10.2024)