BIP
Ambitne plany Komisji Europejskiej
Komisja Europejska zaprezentowała plan finansowania Horyzont Europa na 2025 rok, przewidując ponad 7,3 miliarda euro na badania i innowacje. Celem jest przyspieszenie transformacji klimatycznej i cyfrowej, rozwój przełomowych technologii oraz zwiększenie konkurencyjności europejskiego sektora nauki i przemysłu.
Budżet obejmuje m.in. 1,14 miliarda euro na projekty klimatyczne, energetyczne i transportowe, 833 miliony euro na bezpieczeństwo żywności i rolnictwo oraz 1,6 miliarda euro na rozwój sztucznej inteligencji i cyfryzację. Dodatkowe środki przewidziano także na wsparcie młodych badaczy, w tym w ramach pilotażu „Choose Europe for Science”, oraz na inicjatywy dla naukowców z Ukrainy i Gazy.
Dla polskich jednostek badawczych i innowacyjnych to wyjątkowa okazja do udziału w strategicznych projektach konsorcjalnych i umocnienia pozycji w europejskiej przestrzeni badawczej.
Priorytety Horyzontu Europa 2025
Program na 2025 rok akcentuje transformację klimatyczną i cyfrową, wspierając cel uczynienia Europy pierwszym kontynentem neutralnym klimatycznie do 2050 roku. Komisja Europejska przeznacza aż 35% budżetu Horyzont Europa na działania klimatyczne oraz 36% na projekty związane z cyfryzacją, w tym rozwój sztucznej inteligencji i zaawansowanych technologii.
Środki mają wspierać dekarbonizację transportu, rozwój niskoemisyjnych technologii produkcyjnych, nowoczesne rozwiązania dla miast oraz nową generację baterii i technologii wodorowych.
Uproszczenia i nowe mechanizmy
Program wprowadza szereg uproszczeń, które mają zwiększyć dostępność środków dla mniejszych ośrodków badawczych i przedsiębiorstw. Krótsze opisy tematów, otwarte nabory i uproszczone rozliczenia kosztów (w tym dotacje ryczałtowe) zmniejszają obciążenia administracyjne.
Ponadto, 29 konkursów będzie realizowanych w formule dwuetapowej, co umożliwi uczestnikom złożenie krótkiej propozycji na pierwszym etapie, a pełną dokumentację dopiero po przejściu wstępnej selekcji.
Szanse dla polskich jednostek
Polskie instytuty, uczelnie i firmy innowacyjne mają szansę na udział w projektach konsorcjalnych, wspierających transfer technologii i rozwój nowych rozwiązań. Priorytetowo traktowane będą projekty łączące naukę i biznes oraz wzmacniające współpracę międzynarodową.
Szczególnie atrakcyjne pozostają obszary zielonej energetyki, gospodarki obiegu zamkniętego, bezpieczeństwa żywności i nowych technologii medycznych. Małe i średnie przedsiębiorstwa mogą liczyć na preferencyjne finansowanie, mentoring i uproszczone procedury.
Inwestycja w talenty
Program stawia również na zatrzymywanie i przyciąganie talentów badawczych. Pilotaż „Choose Europe for Science” przewiduje wsparcie w wysokości 22,5 miliona euro dla młodych naukowców, oferując konkurencyjne stypendia, dłuższe kontrakty i międzynarodowe doświadczenie.
Kontynuowane będzie również wsparcie dla badaczy z Ukrainy (10 milionów euro w ramach MSCA4Ukraine) oraz stworzenie wirtualnego hubu współpracy dla naukowców z Gazy.
Udział polskich jednostek w Horyzoncie Europa, mimo rosnących wyników, wciąż pozostaje poniżej średniej unijnej. Nowe konkursy, uproszczone zasady i rekordowy budżet programu na 2025 rok mogą jednak stać się impulsem do silniejszego zaangażowania w międzynarodowe partnerstwa oraz zwiększenia liczby projektów koordynowanych przez polskie podmioty. Strategiczne konkursy, transfer technologii i inwestycje w młodych naukowców otwierają przed polskim sektorem nauki i innowacji szansę na budowę nowoczesnej, odpornej i konkurencyjnej gospodarki opartej na wiedzy.
Bibliografia:
- Komisja Europejska (2024) „7,3 mld euro na badania naukowe i innowacje w Horyzoncie Europa na 2025 r.”, Dostępny w: gov.pl (Dostęp: 17.06.2025).
- European Commission (2025) „EU invests €7.3 billion from Horizon Europe to enhance its competitiveness and talent growth”, Dostępny w: EC Press Corner (Dostęp: maj 2025).
